Historia lotnictwa – część 1
Dziś trudno wyobrazić sobie świat, podróżowanie i swobodne przemieszczanie się po jego najdalszych nawet zakątkach bez udziału samolotów. Choć wiele osób odczuwa lęk przed lataniem, to właśnie samoloty stanowią obecnie jeden z najbezpieczniejszych środków transportu. Tym bardziej zaskakujące jest to, jak dynamiczna i wciąż stosunkowo krótka jest historia lotnictwa.
Lotnictwo – początki
Rozwój lotnictwa, jakie znamy dziś, to w porównaniu z historią naszej cywilizacji bardzo krótki okres. Nie oznacza to jednak, że wcześniej nie podejmowano prób wzniesienia się w powietrze. Już na kilkaset lat przed pierwszym udanym lotem, jeden z najgenialniejszych umysłów w historii świata, Leonardo Da Vinci, pracował nad projektami pojazdów latających. Jako pierwszy na świecie zajmował się on nierealnymi jeszcze wtedy zagadnieniami lotnictwa. W latach 1490–1519 Da Vinci opracował teorię spadochronu, a także szczegółowo badał możliwości lotu człowieka; w swoich badaniach i planach wykorzystywał ruchome skrzydła, balon, a nawet mechanizm, który w dużym stopniu przypomina dzisiejszy śmigłowiec. Leonardo Da Vinci swoje inspiracje czerpał przede
wszystkim z genialności przyrody, z lotu ptaków czy swobodnego opadania liści drzew. Mimo wielu lat pracy, badań i wysiłków Leonardo ostatecznie porzucił swoje plany o stworzeniu latającej maszyny. Rozwój lotnictwa niejako samoistnie odłożył się więc w czasie na kilkaset kolejnych lat.
Początek współczesnego lotnictwa
Za datę początkową, rozpoczynającą okres współczesnego lotnictwa, uważa się 21 listopada roku 1783. Wtedy to nastąpił pierwszy, udokumentowany lot balonem, przeprowadzony przez braci Montgolfier. Pierwsze próby, mimo iż spektakularne na tamte czasy, były jednak lotami bardzo krótkimi i niepewnymi. Debiut balonu braci Montgolfier trwał niecałe pół godziny. Mimo to wydarzenie to zapoczątkowało dalszy, coraz bardziej dynamiczny rozwój lotnictwa. Już w niecały miesiąc później ulepszony balon z gumową powłoką, wypełnioną wodorem, był w stanie wznieść się w powietrze na około dwie godziny. W tym czasie pokonał on odległość 60 kilometrów.
Połowa XIX wieku to kolejny, wielki przełom w historii lotnictwa. W roku 1851 Henri Jules Giffard zgłosił swój patent na zastosowanie maszyny parowej, napędzającej statki powietrzne, czyli sterowce. Pierwszy z nich wzniósł się w powietrze w roku 1852, na wysokość 1800 metrów, pokonując niemal 30-kilometrową trasę. Zarówno balony, jak i sterowce zyskiwały popularność, stawały się coraz lepsze i sprawniejsze, a historia lotnictwa nabierała tempa. Na kolejny przełom, czyli pierwszy udany lot samolotem, trzeba było jednak poczekać jeszcze kilkadziesiąt lat.
Pierwszy udany lot samolotem
Pierwszy lot samolotem, napędzanym silnikiem spalinowym to wyczyn, który przypisać należy braciom Wright. Wydarzenie to miało miejsce 17 grudnia 1903 roku. Braci w powietrze wyniosła maszyna ich autorstwa – samolot Wright Flyer. Bracia Orville i Wilbur Wright przez lata zajmowali się produkcją i naprawą rowerów, jednak równocześnie prowadzili także liczne eksperymenty lotnicze. Pierwszy z braci, który usiadł za sterami samolotu, Wilbur, przeleciał około 36 metrów, drugi w kolejnej próbie pokonał niecałe 300 metrów w 59 sekund.
Minęło zaledwie 16 lat od pierwszego lotu, kiedy w historii lotnictwa miał miejsce kolejny, bardzo ważny przełom. Tym razem kamieniem milowym był pierwszy w historii nieprzerwany lot samolotem nad Oceanem Atlantyckim. Dokonali tego dwaj Brytyjczycy, John Alcock oraz Arthur Whitten Brown. W osiem lat później amerykański mistrz lotnictwa Charles Lindbergh podjął się tego samego wyzwania, z tą jednak różnicą, że lot odbywał sam. 20 maja 1927 roku zapisał się więc na kartach historii jako pierwszy mężczyzna, który samotnie przeleciał przez Atlantyk. W 33 i pół godziny przeleciał z Nowego Jorku do Paryża, a dokonał tego dzięki jednosilnikowej maszynie Spirit of St. Louis. Na pierwszą kobietę za sterami samolotu i jej samodzielny przelot nad Atlantykiem nie trzeba było długo czekać. Wydarzenie to miało bowiem miejsce w zaledwie 5 lat później. Wtedy to najsłynniejsza kobieta w historii lotnictwa, Amelia Earhart, samotnie pokonała drugi co do wielkości ocean Ziemi.
Przekroczenie bariery dźwięku i pierwsze loty w kosmos
Kolejne lata historii lotnictwa to rozwój niezwykle dynamiczny, ale także zróżnicowany. W 1947 roku kapitan US Air Force Charles „Chuck” Yeager przeprowadził historyczny lot samolotem Bell X-1, sterowanym napędem rakietowym. Uzyskał prędkość 1,06 macha, czyli 1126 kilometrów na godzinę, tym samym pierwszy raz w historii przekraczając barierę dźwięku. Na tym jednak nie kończy się historia lotów człowieka. Lata 50. i 60. to dynamiczny rozwój zupełnie innej gałęzi lotnictwa, czyli lotów w kosmos. W tym czasie pionierami podróży kosmicznych były Stany Zjednoczone i Związek Radziecki. Oba państwa prześcigały się w swoich planach i sukcesach. W roku 1957 za sprawą ZSRR na orbicie ziemskiej umieszczony został pierwszy satelita – Sputnik 1. W zaledwie cztery lata później, pierwszy człowiek – radziecki astronauta Jurij Gagarin – znalazł się w przestrzeni kosmicznej. Stany Zjednoczone również miały oczywiście swoje zasługi w budowaniu
historii lotów w kosmos; to właśnie oni zbudowali pierwszy wahadłowiec, statek Columbia, który odbył aż 27 misji w ciągu kolejnych 22 lat.